بررسی سهم قیمت و تاثیر آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی بر صنایع پایه ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی سیستم‌های انرژی، دانشکدۀ مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران

2 گروه پژوهشی انرژی‏های تجدیدپذیر، پژوهشگاه نیرو، تهران، ایران

3 مرکز تخصصی نوآوری و توسعۀ فناوری مدیریت مصرف انرژی، پژوهشگاه نیرو، تهران، ایران

4 سازمان انرژی‏های تجدیدپذیر و بهره‏وری انرژی (ساتبا)، تهران، ایران

10.22059/ses.2024.378000.1072

چکیده

به طور کلی، در ایران شهروندان یارانۀ‏ انرژی دارند و از این‌رو قیمت انرژی ارزان‏‏تر از استانداردهای جهانی به مصرف‏کنندگان عرضه می‏شود. بدیهی است این رویکرد به افزایش هزینه‏های دولت منجر خواهد شد و سیاست‏گذاران را با چالش‏های جدی در توسعۀ اقتصادی و صنعتی کشور مواجه خواهد کرد. یکی از راه‏حل‏های مناسب برای کاستن هزینه‏های دولت، آزادسازی قیمت‏های انرژی در بخش صنعت است. البته قابل یادآوری است که آزادسازی قیمت‏ حامل‏های انرژی می‏تواند پیامد منفی بر اقتصاد کشور داشته باشد، زیرا رهاسازی قیمت‏ها‌ به افزایش چشمگیر هزینۀ‏ تولید در صنایع منجر خواهد شد. از این‌رو اعمال سیاست‏های هدفمند از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین، در این پژوهش به بررسی هزینه‏های انرژی در صنایع کلیدی مانند فولاد، سیمان، پالایش، کشاورزی، خودروسازی، ماشین‏سازی و صنایع غذایی پرداخته شده است، تا سهم هزینۀ انرژی از فروش کل، هزینۀ کل و بهای تمام‌شده نمایان شود. نتایج این پژوهش نشان می‏دهد صنایع پتروشیمی، سیمان و پالایش بیشترین واکنش را به هزینۀ انرژی با دو سناریوی افزایش قیمت انرژی (50 و 100 درصد) نشان می‏دهند. در مقابل، صنایع خودروسازی و کشاورزی از حوزه‏های کم‏ریسک‏تر برای اعمال سیاست‏های قیمتی بوده است. بنابراین آزادسازی قیمت حامل‏های انرژی در صنایع یادشده می‏تواند یکی از راه‏حل‌های مناسب در نظر گرفته شود، در حالی که کمترین پیامد را بر اقتصاد کشور داشته باشد. شایان یادآوری است نتایج این پژوهش می‏تواند به عنوان یک سند پایه برای یاری سیاست‏گذاران در این حوزه باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluating the Impact of Energy Pricing Dynamics on Iran’s Primary Industrial Sector

نویسندگان [English]

  • Majid Mohsenpour 1
  • Mohsen Salimi 2
  • Sohrab Amini Velashani 3
  • Arash Omidi 4
  • Majid Amidpour 1
1 Department of Energy System Engineering, Faculty of Mechanical Engineering, K.N. Toosi University of Technology, Tehran, Iran
2 Renewable Energy Research Department, Niroo Research Institute (NRI), Tehran, Iran
3 Specialized Center for Innovation and Technology Development for Energy Consumption Management, NRI, Tehran, Iran
4 Iran’s Renewable Energy and Energy Efficiency Organization (SATBA), Tehran, Iran
چکیده [English]

In Iran, the population benefits from governmental subsidies on energy, resulting in energy costs being lower than international standards for consumers. Nonetheless, this strategy leads to an increase in state expenditures and presents notable obstacles for economic and industrial progress. One feasible approach to diminish governmental expenses is the deregulation of energy prices within the industrial sphere. It should be emphasized that the liberalization of energy prices may have adverse impacts on the nation's economy, potentially escalating production expenses across various sectors. Hence, precise policy execution is of utmost importance. Within this analysis, we examine energy expenditures in pivotal industries such as steel, cement, refining, agriculture, automotive, machinery, and food production. We evaluate the proportion of energy costs in total revenue, overall expenditures, and fully burdened costs. Our results indicate that the petrochemical, cement, and refining sectors demonstrate the greatest susceptibility to energy expenses in the event of two scenarios of energy price hikes (50% and 100%). Conversely, the automotive and agricultural fields pose lower risks for modifications in pricing policies. Consequently, the deregulation of energy prices in these sectors could represent a feasible strategy, with minimal detrimental effects on the nation's economy. Remarkably, the outcomes of this investigation can function as a fundamental resource to support policymakers in this area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economy
  • energy subsidy
  • key industries
  • energy price liberalization
  • price increase scenario
  • Azadi, A. Nezam Sarmadi, A. Mahmoudzadeh, T. Shirvani, The Outlook for Natural Gas, Electricity, and Renewable Energy in Iran, Stanford Iran 2040 Project, Stanford University, April 2017, Working Paper 3, Volume 28.
  • Jafari N., Jabari N., The effects of increasing the price of energy carriers on non-energy sectors in Iran, 1st International Conference on Research in Accounting, Management, Economics and Humanities, 2022, Iran. [Persian]
  • Li J., Dong X., Jiang Q., Dong K., Urban natural gas demand and factors analysis in China: Perspectives of price and income elasticities, Petroleum Science, February 2022, Volume 19, pp. 429-440.
  • Samsami H., Nazem M., An Analysis of Energy Carrier Prices and Their Effects on the Exports of Industrial Products, The Journal of Economic Policy, 2011, Volume 3, Number 5, pp. 169-194. [Persian]
  • Mazyaki A., Salem A., Asadi S., Household Energy Prices on Inequality: Partial Analysis of Iranian Microdata by EASI Demand System, Iranian Energy Economics, Fall 2023, Volume 12, Number 48, pp. 139-167. [Persian]
  • Kani A., Abbasspour M., Abedi Z., Estimation of demand function for natural gas in Iran: Evidences based on smooth transition regression models, Economic Modeling, January 2014, Volume 7, Number 36, pp. 341-347.
  • Azaram H., Bakhshoodeh M., The Effects of Energy Carriers' Price Surging on Welfare of Wheat Producers in Fasa City, Journal of Agricultural Economics Research, Winter 2019, Volume 11, Number 44, pp. 197-218. [Persian]
  • Moshiri S., The effects of the energy price reform on households’ consumption in Iran, Energy Policy, April 2015, Volume 79, pp. 177-188.
  • Mousavi M., Ghavidel S., Structural time series model for energy demand in Iran's transportation sector, Case Studies on Transport Policy, June 2019, Volume 7, pp. 423-432.
  • Balali H., Mehrgan N., Bajelan A., The impact of energy prices index on food prices index: Application of Auto-Regressive Distributed Lag Model, Journal of Agricultural Economics Research, February 2020, Volume 12, Number 48, pp. 171-188. [Persian]
  • Sourodi A., Mirzaee H., Effects of increase in energy price on employment with emphasis on the agricultural sector, Journal of Agricultural Economics Research, Volume 5, Number 17, pp. 143-156. [Persian]
  • Ghasaemian S., Darijani A., Hossini S., Impact of Elimination of Energy Carriers Subsidy on Cost Share of Water and Wheat Finished Price in Golestan Province, Journal of Water Research in Agriculture, April 2014, Volume 27, Number 4, pp. 465-474. [Persian]
  • Karimi M., Emamverdi G., Evaluation of the welfare cost caused by the effects of the increase in the price of energy carriers on the consumer's welfare costs in Iran, Journal of Financial Economics, Spring 2013, Volume 7, Number 23, pp. 61-80. [Persian]
  • Mohamadzadeh P., Panahi H., Aleemran A., A Study of the Effect of Energy Price on House Price in Iran, Energy Engineering and Management, May 2020, Volume 10, Number 2, pp. 50-59. [Persian]
  • Momivand J., Khosraviyani A., The impact of energy shocks on productivity growth and agricultural commodity prices (using the structural VAR model), Environment, Natural Resources and Sustainable Development Studies Journal, Summer 2021, Volume 5, Number 2, pp. 21-32. [Persian]
  • Sohaili K., The Effect of Determining Gasoline Price According to Market Mechanism on Environment Pollution (Case Study of Iran), Procedia Environmental Sciences, 2010, Volume 2, pp. 270-273. [Persian]
  • Yekani S., Nematollahi Z., Environmental effects of price increasing of energy carriers: Construction of Environmental Social Accounting Matrix for Iran, Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, April 2016, Volume 47, Number 1, pp. 127-139. [Persian]
  • Mohammadi M., Sabouri M., Analyzing the role of increased energy prices on the renewable energy adoption by birder of Garmsar Township, Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, April 2017, Volume 47, Number 4, pp. 913-927. [Persian]
  • Annual Financial Report, Securities and Exchange Organization of Iran (Codal), Available from, 6-8-2024. [Persian]
  • Broujeni P., About the energy subsidy in Iran, Majlis Research Center, 2019. [Persian]